เงินพดด้วง ของเก่าหายาก ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมของคนไทย ไม่แพ้ เหรียญบาตรน้ำมนต์ หนึ่งในสิ่งล้ำค่า ที่ในปัจจุบัน เป็นที่ต้องการมากในตลาดของบรรดา นักสะสมของเก่า ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ
เงินพดด้วง คืออะไร
เงินพดด้วง หรือ พดด้วง มีชื่อเรียกอีกอย่างว่า เงินกลม เป็นเงินตรา ที่ใช้สำหรับการแลกเปลี่ยน ซื้อขายในอดีต ที่คาดการณ์ว่า น่าจะมีมาก่อนสมัยสุโขทัย และใช้กันมาต่อเนื่องเรื่อยๆ ราวกว่า 600 ปี จนกระทั่งถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น [1]
เหตุใดถึงเรียกว่า เงินพดด้วง
ก่อนที่จะเรียกเป็นชื่อนี้ เดิมทีมีชื่อว่า เงินกลม เนื่องจาก มีรูปร่างเป็นก้อน คล้ายทรงกลม แต่ไม่กลม บางชนิด บางรูปแบบมีลักษณะงอออกมา 2 ข้าง คล้ายขาของตัวด้วง ชาวบ้าน และคนโบราณในสมัยนั้น ต่างพากันเรียกว่า เงินคดด้วง และเรียกเพี้ยนกันมาเรื่อยๆ จนกลายมาเป็น เงินพดด้วง นั่นเอง [2]
ทำไม เงินพดด้วง ถึงเป็นที่ต้องการมาก ในปัจจุบัน
ปัจจุบัน เงินพดด้วง จัดเป็นประเภทของเก่าโบราณ หายาก ที่มีมูลค่าสูง มีการรับซื้อ - ขายกันมาก โดยเฉพาะในหมู่นักสะสมของเก่า และยิ่งเป็นเงินพดด้วง ที่มีน้ำหนักมาก อายุมาก หลาย 100 ปี และมีรูปทรงที่สวย จะมีมูลค่าที่สูงกว่าเงินพดด้วงทั่วๆ ไป
เงินพดด้วง มีทั้งหมดกี่แบบ
ปัจจุบันยังไม่มีการระบุที่แน่ชัด ว่าเงินพดด้วงนั้น มีทั้งหมดกี่รูปแบบ แต่สามารถแบ่งได้ตามชนิด หรือประเภท และรัชสมัยการผลิต ได้ดังนี้
ชนิดของ เงินพดด้วง ตามมูลค่า และราคาประเมินซื้อ - ขาย
- ชั่ง
มูลค่า 80 บาท ขนาดน้ำหนัก 1215.90 กรัม กว้าง 5.80 ซม. ยาว 6.30 ซม. และมีความหนาที่ 6.60 ซม. ราคาประเมินอยู่ที่ 7,500,000 บาท
- กึ่งชั่ง
มูลค่า 40 บาท ขนาดน้ำหนัก 606.50 กรัม กว้าง 4.80 ซม. ยาว 5.10 ซม. และมีความหนาที่ 4.90 ซม. ราคาประเมินอยู่ที่ 2,500,000 บาท
- ตำลึง แบบ 1 จุด
มูลค่า 4 บาท ขนาดน้ำหนัก 60.80 กรัม กว้าง 2.20 ซม. ยาว 2.20 ซม. และมีความหนาที่ 2.20 ซม. ราคาประเมินอยู่ที่ 400,000 บาท
- ตำลึง แบบ 2 แฉก
มูลค่า 4 บาท ขนาดน้ำหนัก 60.80 กรัม กว้าง 2.30 ซม. ยาว 2.30 ซม. และมีความหนาที่ 2.20 ซม. ราคาประเมินอยู่ที่ 300,000 บาท
- กึ่งตำสลึง
มูลค่า 2 บาท ขนาดน้ำหนัก 1.90 กรัม กว้าง 1.80 ซม. ยาว 1.90 ซม. และมีความหนาที่ 1.65 ซม. ราคาประเมินอยู่ที่ 150,000 บาท
*หมายเหตุ ชนิดของพดด้วงทั้ง 5 ชนิดนี้ เป็นพดด้วงที่สร้างขึ้น เพื่อเป็นที่ระลึกถวายแด่สมเด็จพระบรมราชชนนี ในสมัย ร.5 โดยอ้างอิง ตามรูปแบบชนิดของเงินตราที่ใช้จริง และราคาประเมินนั้น เป็นราคา ณ วันที่ 25 เดือนมิถุนายน ปี พ.ศ. 2563 โดยคณะกรรมการประเมินมูลค่าทรัพย์สิน
ที่มา: พดด้วงเงินที่ระลึก ตราพระแสงจักร - พระจุลมงกุฎ - ช่อรำเพย [3]
ประเภทของ เงินพดด้วง ในรัชสมัยต่างๆ
- สุโขทัย
เป็นเงินพดด้วงยุคแรก รูปร่างเป็นก้อนกลม ปลายโค้งงอเข้าหากัน ทำจากเนื้อเงินบริสุทธิ์ ร้อยละ 97% จะมีรอยบากขนาดใหญ่ที่ขา เพื่อเป็นการตรวจสอบ และยืนยันว่าเป็นเนื้อเงินบริสุทธิ์ พร้อมกับมีตราประทับ เป็นรูปต่างๆ อาทิเช่น เช่น ธรรมจักร หอยสังข์ ช้าง หอยสังข์ ราชสีห์ และราชวัติ โดยมีราคาตั้งแต่ บาท สองสลึง และสลึง
- อยุธยา
เป็นเงินตราพดด้วง ที่ทำจากเนื้อเงินบริสุทธิ์ รูปร่างกลม คล้ายกับตัวด้วงเช่นกัน แต่ในสมัยนี้ ระบบเศรษฐกิจค้า รัฐได้ทำการผูกขาด ทำให้มีการควบคุมการผลิตเงินตราพดด้วงชนิดนี้ พร้อมกับมีการตอกตราประทับทั้ง 2 ด้าน เป็นรูปตราประจำแผ่นดิน และตราประจำรัชกาล โดยคิดราคาตามค่าของน้ำหนักเงิน ได้แก่ บาท, สองสลึง, เฟื้อง, 2 ไพ, ไพ และเบี้ยหอย
- รัตนโกสินทร์
เงินพดด้วง ในรัชสมัยนี้ ได้มีการเปลี่ยนแปลง ให้กลับไปใช้เงินตราพดด้วง เหมือนกับในสมัยอยุธยา โดย ร.1 ที่เปลี่ยนจากตราประทับแผ่นดิน เป็นรูปสัญลักษณ์ตราจักรต่างๆ โดยตราจักรนั้น จะเรียกว่า กลีบ หรือใบจักร ที่มีตั้งแต่ 6 7 8 และ 9 กลีบ โดยราคาคิดตามค่าของน้ำหนักเงิน
ที่มา: คู่มือเพื่อพิจารณาคัดแยกดวงตราบนเงินพดด้วง ในสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ ที่ได้รับมอบจากสำนักบริหารเงินตรา [4]
สรุป เงินพดด้วง
เงินพดด้วง หรือ พดด้วง คือ เงินตรา ใช้แลกเปลี่ยนซื้อขายกันในสมัยในอดีต ที่เชื่อกันว่า น่าจะมีมาตั้งแต่สมัยก่อนกรุงสุโขทัย โดยปัจจุบัน จัดเป็นประเภทของเก่าหายาก ที่มีมูลค่าสูง
อ้างอิง
[1] Digital School Thailand 4.0. (2024). เงินพดด้วง. Retrieved from digitalschool
[2] ศิลปวัฒนธรรม. (July 31, 2023). รู้จัก “เงินพดด้วง” เงินตราสะท้อนความเฟื่องฟูทางเศรษฐกิจและการค้าสมัยสุโขทัย. Retrieved from silpa-mag
[3] กรมธนารักษ์. (September 25, 2020). พดด้วงเงินที่ระลึก ตราพระแสงจักร - พระจุลมงกุฎ - ช่อรำเพย. Retrieved from treasury
[4] กรมธนารักษ์. (2024). คู่มือเพื่อพิจารณาคัดแยกดวงตราบนเงินพดด้วง ในสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ ที่ได้รับมอบจากสำนักบริหารเงินตรา. Retrieved from asset-link.treasury
