มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ กับการยืมเงินที่มีคนได้เปรียบ

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ กับเรื่องราวใกล้ตัวของ การยืมเงิน และการให้ยืมเงิน ที่ผู้ยืมเงิน หรือผู้ให้ยืมเงิน อาจจะมีใครบางคนที่ได้เปรียบ หรือต้องเสียเปรียบไป ทั้งๆที่ตัวเงินก็เท่าเดิมแท้ๆ ในบทความนี้ เราจะพาทุกท่านไปทำความรู้จักกับเรื่องนี้ และการลงทุนในเรื่องนี้กัน

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ คืออะไร ?

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ ก็เหมือนกับมูลค่าที่แท้จริงของเงิน หรือ มูลค่าเงินตามเวลา (Time Value of Money : TVM) ที่มีมูลค่าเปลี่ยนแปลงไป ตามระยะเวลา หรือช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง [1] ซึ่งสิ่งที่เปลี่ยนไปนี้ ส่งผลให้อัตราการซื้อของเงิน เปลี่ยนแปลงตามไปด้วย

จะรู้ได้อย่างไรว่า มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ เกิดขึ้นตอนไหน

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ เกิดขึ้นเมื่อมีผลกระทบทางเศรษฐกิจตามมา อย่างเช่น อัตราเงินเฟ้อ อัตราเงินฝืด และดอกเบี้ย ซึ่ง 3 ปัจจัยเหล่านี้เข้ามาส่งผลโดยตรงต่อ มูลค่าที่แท้จริงของเงิน ที่เราไม่สามารถไปบังคับ หรือควบคุมมันได้

เราจะพาผู้อ่านไปทำความเข้าใจกับ อัตราเงินเฟ้อ อัตราเงินฝืด ดอกเบี้ย เพื่อให้เข้าใจกลไกการทำงานของเงิน ก่อนที่จะกลับมาในเรื่อง หนี้ ที่เป็นคำถามตั้งแต่ต้นเรื่องว่า ใครได้เปรียบ หรือเสียเปรียบกันแน่

อัตราเงินเฟ้อที่ทำให้ มูลค่าของเงินลดลง

อัตราเงินเฟ้อ คือ ราคาของสินค้า และบริการ มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น [2] ในปี 2566 ที่ผ่านมา มีค่าเฉลี่ยอัตราเงินเฟ้อในประเทศไทยสูงขึ้น 1.23% [3] หมายความว่า ราคาสินค้า และบริการจะแพงขึ้นอีก 1.23% ในภาพรวมของประเทศ

หลายคนคงจะสงสัยกันว่า งั้นข้าวของก็น่าจะแพงขึ้นไป 1.23% ถ้าสินค้ามีราคาอยู่ที่ 100บาท งั้นราคาก็จะกลายเป็น 101.23 บาท จริงหรือไม่ คำตอบก็คือ ไม่ใช่เสียทีเดียว สิ่งที่เป็น 1.23% นี้ เกิดจากค่าเฉลี่ยมูลค่าทั้งหมด จากหลายๆภาคส่วนมาถัวเฉลี่ยกัน

สินค้าบางอย่างอาจขึ้นราคา บางอย่างอาจไม่ขึ้นราคาเลย หรือบางอย่างอาจราคาเท่าเดิม แต่ลดปริมาณสินค้าที่ได้รับ ก็ขึ้นอยู่กับว่า เงินเฟ้อนั้นมากน้อยเพียงใด และจะกระทบต่อภาคอุตสาหกรรมในส่วนใดบ้าง ในบางครั้งเงินเฟ้อ อาจทำให้เราแทบไม่รู้ตัวเลยด้วยซ้ำ ว่าเราซื้อของได้น้อยลง

อัตราเงินฝืดที่ทำให้ มูลค่าของเงินมากขึ้น

อัตราเงินฝืด เป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับอัตราเงินเฟ้อ การฝืดของเงินนี้ ทำให้ราคาของสินค้า และบริการ มีแนวโน้มลดลง ปกติการฝืดของเงิน จะเกิดในช่วง เศรษฐกิจถดถอย ที่เกิดขึ้นตาม วัฏจักรการลงทุน เป็นช่วงเวลาต่างๆ ที่ไปส่งผลต่อมูลค่าของเงินโดยตรง

เมื่อเงินฝืดแล้ว สินค้าต่างๆในตลาดจะมีมูลค่าลดลงจริงไหม คำตอบก็คือ ไม่ใช่เสมอไปเช่นเดียวกัน สินค้าบางชนิดอาจมีราคาลดลง ส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าที่ภาครัฐ หรือมีคนกลางเข้ามาควบคุมราคา ตัวอย่างเช่น สินค้าจำเป็น สินค้าอุปโภคบริโภค เป็นต้น

สินค้าอื่นๆ อย่างฟุ่มเฟือย มักจะใช้วิธีการออกโปรโมชั่น เพื่อกระตุ้นยอดขายในช่วง ภาวะเงินฝืดนี้ ส่วนสินค้าบางประเภท เช่น ยารักษาโรค ที่ผู้คนต้องซื้อเพื่อการรักษา อาจไม่ได้รับผลกระทบจากเงินฝืดนี้เลย ก็มีความเป็นไปได้

ดอกเบี้ย ที่ทำให้มูลค่าเงินตามจริงเปลี่ยนไป

ดอกเบี้ย เป็นอีกหนึ่งปัจจัย ที่ทำให้ มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ เกิดเปลี่ยนแปลงไปตาม ไม่ว่าจะเป็นดอกเบี้ย ที่เกิดจากเงินฝากของธนาคาร หรือดอกเบี้ย ที่เกิดจากการกู้ยืมเงิน

เมื่อดอกเบี้ยเงินฝากในธนาคารสูงขึ้น หมายความว่า เงินที่ฝากในธนาคาร จะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นไปตาม โดยปกติแล้ว การเพิ่มดอกเบี้ยของธนาคาร จะช่วยให้คนเก็บเงินกันมากขึ้น โดยเฉพาะผู้ที่ไม่ต้องการความเสี่ยงจากการลงทุน และการเพิ่มของดอกเบี้ยนี้ ยังช่วยทำให้ลดอัตราเงินเฟ้อ

เมื่อดอกเบี้ยเงินฝากในธนาคารต่ำลง หมายความว่า เงินที่เราฝากอยู่ในธนาคาร จะมีแนวโน้มที่มูลค่าน้อยลงในอนาคต การลดดอกเบี้ยนี้ จะทำให้ผู้คนไม่อยากเก็บเงินในธนาคาร เป็นการกระตุ้นให้ผู้คนใช้เงิน และช่วยแก้ปัญหาเงินฝืด

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ ใครได้เปรียบ-เสียเปรียบอย่างไร

มาถึงหัวข้อหลักของ มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ ว่าใครกันแน่ที่ได้เปรียบ และเสียเปรียบอย่างไร ในหัวข้อนี้เราจะอธิบายแบบง่ายๆ พร้อมกับยกตัวอย่าง เพื่อให้ผู้อ่านเห็นภาพมากยิ่งขึ้น

เมื่อเกิดเงินเฟ้อ เจ้าหนี้จะเสียเปรียบ ลูกหนี้จะได้เปรียบ

เมื่อมีเงินเฟ้อเกิดขึ้น หมายถึงของจะแพงขึ้นเรื่อยๆ หรือมูลค่าของเงิน ลดน้อยลงเรื่อยๆ การคืนหนี้ของลูกหนี้ในอนาคต จึงน้อยลง นั้นทำให้เจ้าหนี้เสียเปรียบ

ตัวอย่างเช่น วันนี้เงิน 100บาท สามารถซื้อลูกอมได้ 100เม็ด แต่ในอนาคตข้างหน้าเกิดเงินเฟ้อ ในอีก 1 ปีหลังจากนี้ เงิน 100บาท จะซื้อลูกอมได้น้อยลงเหลือเพียง 98 เม็ด

วันนี้เจ้าหนี้มีเงิน 100 บาท เอาให้ลูกหนี้ยืม ลูกหนี้ใช้เงินทั้ง 100บาทหมดในวันนี้ และในอนาคตข้างหน้า ลูกหนี้คืนเงิน 100 บาทเท่าเดิม ให้แก่เจ้าหนี้ ซึ่ง 100 บาทที่คืนนั้น กลับมีมูลค่าน้อยลง ซื้อของได้น้อยลง (จากลูกอม 100เม็ด เหลือเพียง 98 เม็ด เจ้าหนี้ขาดทุน 2 เม็ด)

เมื่อเกิดเงินฝืด เจ้าหนี้จะได้เปรียบ ลูกหนี้จะเสียเปรียบ

เมื่อเงินฝืดเกิดขึ้น ของจะถูกลงเรื่อยๆ หรือมูลค่าของเงินเพิ่มมากขึ้น การคืนหนี้ของลูกหนี้ในอนาคต จะมากขึ้น นั้นจึงทำให้ลูกหนี้เสียเปรียบ

ตัวอย่างเช่น วันนี้เงิน 100 บาท สามารถซื้อลูกอมได้ 100เม็ด แต่ในอนาคตข้างหน้าเกิดเงินฝืด ในอีกหนี่งปีหลังจากนั้น เงิน 100 บาท จะสามารถซื้อลูกอมได้มากขึ้นเป็น 102 เม็ด

วันนี้เจ้าหนี้มีเงิน 100 บาท เอาให้ลูกหนี้ยืม ลูกหนี้ใช้เงินทั้ง 100 บาทหมดในวันนี้ และในอนาคตข้างหน้า ลูกหนี้คืนเงิน 100 บาทเท่าเดิม ให้แก่เจ้าหนี้ ซึ่ง 100บาทที่คืนนั้น มีมูลค่ามากขึ้น ซื้อของได้มากขึ้น (จากลูกอม 100 เม็ด กลายเป็น 102 เม็ด เจ้าหนี้ได้กำไร 2 เม็ด)

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ กับการลงทุน

การลงทุนใน มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ จะเป็นการเลือกยืมเงิน ให้ยืมเงิน และการลงทุนหุ้นต่างๆ ในช่วงเวลาที่ทำให้เราได้เปรียบที่สุด ซึ่งจะช่วยให้เราได้กำไรจากผลต่างมากยิ่งขึ้น

• หากเกิดเงินเฟ้อ เป็นลูกหนี้จะได้เปรียบมากกว่า ช่วงที่มีอัตราเงินเฟ้อหนักๆ การเป็นลูกหนี้นั้น จะช่วยให้เราจ่ายเงินคืนเจ้าหนี้ในอนาคต ที่น้อยกว่าความเป็นจริง
• หากเกิดเงินฝืด เป็นเจ้าหนี้จะได้เปรียบมากกว่า ช่วงที่เงินฝืด การเป็นเจ้าหนี้จะช่วยให้เราได้รับเงินคืนในอนาคต ที่มากกว่าความเป็นจริง
• หากดอกเบี้ยเงินฝากสูงขึ้น การเป็นลูกหนี้ จะช่วยให้เราได้เปรียบกว่า เมื่อดอกเบี้ยเงินฝากสูง มักหมายความว่า จะเกิดเงินเฟ้อตามมา ทำให้เราจ่ายเงินคืน แก่เจ้าหนี้ในอนาคต ที่น้อยกว่าความเป็นจริง
• หากดอกเบี้ยเงินฝากต่ำลง การเป็นเจ้าหนี้ จะช่วยให้เราได้เปรียบมากกว่า เมื่อดอกเบี้ยเงินฝากต่ำลง มักจะหมายความว่า จะเกิดเงินฝืดตามมาในอนาคต ทำให้เงินที่เราได้รับคืนจากลูกหนี้ สูงกว่าความเป็นจริง

ดอกเบี้ยที่เข้ามาช่วยลดความได้เปรียบ และเสียเปรียบ

ความได้เปรียบ และเสียเปรียบตรงนี้ มักถูกแก้ปัญหาจาก ดอกเบี้ยของการยืมเงิน ทุกครั้งที่มีการยืมเงิน ผู้ยืมต้องจ่ายดอกเบี้ยส่วนหนึ่งให้แก้เจ้าหนี้ ปกติดอกเบี้ยตรงนี้ มักเป็นตัวเลขที่ตายตัว เช่นดอกเบี้ย 25% ต่อปี และมักจะไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงบ่อยๆ

ถึงแม้ดอกเบี้ยนี้ จะเป็นสิ่งที่การันตีให้เจ้าหนี้ ได้รับกำไรอย่างแน่นอนในอนาคต แต่ มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ ก็เข้ามาทำให้กำไรส่วนนี้ แปรผันไปอีก อย่างเช่น ดอกเบี้ย 25% ที่เจ้าหนี้ต้องได้รับในอีก 1 ปี แต่หากเกิดวิกฤตเงินเฟ้อรุนแรงขึ้น เจ้าหนี้จะมีกำไรไม่ถึง 25% อย่างแน่นอน

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ กับตราสารหนี้

ถึงเราจะรู้ว่าบางช่วงเวลา การให้ผู้อื่นยืมเงิน จะทำให้เราได้เปรียบมากขึ้น แต่เราก็ไม่รู้ว่าจะให้ใครยืมดี การให้เพื่อน หรือคนใกล้ตัวยืม ก็อาจจะถูกเบี้ยว หรือไม่จ่ายหนี้ในอนาคตได้ ดังนั้นเราจึงจะแนะนำการลงทุนตัวหนึ่ง ก็คือ ตราสารหนี้ ที่เป็นการให้บริษัทเข้ามายืมเงินของเรา

ตราสารหนี้นี้ มีความเสี่ยงที่น้อยกว่าการถูกเบี้ยวเงินแน่นอน แต่ก็ยังมีความเสี่ยงในตัวของมันอยู่ ถือว่าเสี่ยงน้อยกว่าหุ้นทั่วไป ได้รับผลตอบแทนที่ตายตัว การทำงานของตราสารหนี้ คือการที่เราให้บริษัทต่างๆเข้ามายืมเงินของเราไปลงทุน ผลตอบแทนที่เราได้รับคือ อัตราดอกเบี้ย

สรุป มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้

มูลค่าที่เปลี่ยนแปลงของหนี้ ขึ้นอยู่กับสภาพของเศรษฐกิจ และระยะเวลาที่เปลี่ยนแปลงไปเป็นหลัก ทั้ง 2 สิ่งนี้ จะทำให้เกิดความได้เปรียบ และเสียเปรียบ กับตัวของลูกหนี้ และตัวของเจ้าหนี้ ซึ่งการเข้าใจหลักการตรงนี้ จะช่วยให้ผู้ลงทุน สามารถเลือกสถานการณ์ที่เป็นประโยชน์ได้มากที่สุด

อ้างอิง

[1] SET. (2022-2024). มูลค่าเงินตามเวลา. Retrieved from set

[2] Finnomena. (March 6, 2024). อัตราเงินเฟ้อ คืออะไร. Retrieved from finnomena

[3] Thai PBS. (January 19, 2024). แนวโน้มเงินเฟ้อปี 67. Retrieved from thaipbs