มวยหมากรุก หรือ Chess boxing เป็นกีฬาที่รวมเอา 2 การแข่งขัน คือ ต่อยมวย และหมากรุก มาดัดแปลงเข้าด้วยกัน จนกลายเป็นการแข่งขัน ที่ต้องใช้ทั้งพละกำลัง รวมถึงต้องพกสติปัญญามาด้วย โดยข้อมูลต่างๆ มีรายละเอียดต่อไปนี้
ทำความรู้จัก มวยหมากรุก คืออะไร
มวยหมากรุก หนึ่งในกีฬาแปลก แต่ไม่ประหลาดเท่า มวยปล้ำนิ้วเท้า ซึ่งผู้เข้าแข่งขัน จะต้องสลับไปมา ระหว่างแข่งหมากรุก ที่มีกระดานเคลื่อนที่ และการชกมวยบนเวที โดยมีการจับเวลา ตั้งแต่ 3 นาที ถึง 12 นาทีต่อผู้เล่น แถมยังมีการจัดประเภทรุ่นต่างๆ เช่นเดียวกับการชกมวยสากลอีกด้วย
ประวัติ มวยหมากรุก เกิดขึ้นได้ยังไง
คำว่า มวยหมากรุก ปรากฏครั้งแรกในภาพยนตร์เรื่อง The Mystery of Chess Boxing ในปี ค.ศ. 1979 จากนั้นค่อยถูกใช้เรียก สำหรับกีฬาผสมชนิดนี้ว่า chess-boxing หรือ chessboxing ในหนังสือการ์ตูน Froid Equateur ปี 1992 โดยนักเขียนชื่อว่า Enki Bilal ชาวฝรั่งเศส
แต่มีข้อมูลว่า กีฬาชนิดนี้เวอร์ชันก่อนหน้า เกิดขึ้นในค่ายมวยแห่งหนึ่งที่ลอนดอน ในช่วงปลายปี 1979 จากพี่น้องโรบินสัน คือ เจมส์และสจ๊วต ซึ่งเป็นทั้งนักเล่นหมากรุก และนักมวยในเวลาเดียวกัน จากนั้นกีฬาดังกล่าว ก็มีสื่อท้องถิ่นสนใจ และถูกตีพิมพ์บน Greenwich News Shopper ในปีเดียวกัน
จากนั้นกิจกรรมหมากรุกสมัยใหม่ ถูกจัดขึ้นครั้งแรกโดย Iepe Rubingh ศิลปินชาวดัตช์ ซึ่งได้แรงบันดาลใจ มาจากหนังสือการ์ตูนในปี 1992 แต่การจัดแข่งขันครั้งแรก เริ่มขึ้นเมื่อปี 2003 ในเมืองอัมสเตอร์ดัม ประเทศเนเธอร์แลนด์ [1]
กฎกติกา มวยหมากรุก ตัดสินด้วยวิธีใด
กติกาของกีฬาชนิดนี้ คือเป็นการแข่งขันประเภทบุคคล ต้องเอาชนะคู่ต่อสู้ ให้น็อกบนสังเวียน หรือรุกฆาตบนกระดาน โดยมีเงื่อนไขว่า ผู้เข้าร่วมต้องมี คะแนนหมากรุกจาก Elo Rating อย่างน้อย 1,600 คะแนน ขึ้นชกมวยมาแล้วอย่างน้อย 50 ไฟต์ และมีกติกาดังนี้
ผู้ตัดสิน
- กีฬาชนิดนี้ ถือเป็นการแข่งขันนานาชาติ จึงได้รับการควบคุมโดย ผู้ตัดสินที่มาจาก AIBA หรือ สหพันธ์มวยสากลสมัครเล่นนานาชาติ
กฎข้อบังคับทั่วไป
- แข่งขันทั้งหมด 11 รอบ แบ่งเป็นหมากรุก 6 รอบ ชกมวย 5 รอบ และมีเวลาพัก 1 นาทีต่อรอบ
- เริ่มต้นด้วยการแข่งหมากรุก 4 นาที ตามด้วยชกมวย 3 นาที สลับกันไปเรื่อยๆ
- หากผู้ตัดสิน เห็นว่าผู้แข่งถ่วงเวลาในรอบหมากรุก จะถูกลงโทษ 10 วินาที และได้รับการเตือน
กติกาการให้คะแนนชกมวย
- คิดคะแนนเหมือนกับการชกทั่วไป และตัดสินเกมรอบนี้จากคะแนนที่ได้
- รอบการแข่งขัน สามารถตัดสินได้จากหลายกรณี ได้แก่ รุกฆาต (รอบหมากรุก), เกินกำหนดเวลา (รอบหมากรุก), การถอนตัวของคู่ต่อสู้ (รอบหมากรุกหรือชกมวย), น็อกเอาท์ (รอบชกมวย) และการตัดสินของผู้ตัดสิน (รอบมวย)
ที่มา: Rules of Chess Boxing [2]
คลาสน้ำหนัก มวยหมากรุก มีเกณฑ์แบบไหน
สำหรับเกณฑ์น้ำหนัก คิดเช่นเดียวกับมวยทั่วไป แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือชายและหญิง อายุตั้งแต่ 17 ปีขึ้นไป มีคลาสน้ำหนักตัว ดังนี้
ผู้ชาย
- น้ำหนักทั่วไป : สูงสุด 70 กก.
- Middleweight : สูงสุด 80 กก.
- Light Heavyweight : สูงสุด 90 กก.
- Heavyweight : มากกว่า 90 กก.
ผู้หญิง
- น้ำหนักทั่วไป : สูงสุด 55 กก.
- Middleweight : สูงสุด 65 กก.
- Light Heavyweight : สูงสุด 75 กก.
- Heavyweight : มากกว่า 75 กก.
การดูแล มวยหมากรุก ภายใต้องค์กรระดับโลก
เมื่อพูดถึงการแข่งขันระดับ Global เกือบทุกชนิดกีฬา จะจัดภายใต้องค์กรหลักของตัวเอง และมีองค์กรหลายแห่ง ที่จัดชิงแชมป์อย่างอิสระ ซึ่งกีฬา มวยหมากรุก ก็เช่นกัน โดยในบทความนี้ เราจะกล่าวถึง 3 องค์กรใหญ่ ที่เกี่ยวข้องมากสุด ได้แก่
องค์กรมวย-หมากรุกโลก หรือ WCBO
ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2003 ในเมืองเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี โดยถือว่าเป็นองค์กรแรกของโลก ที่จัดแข่งขันชิงแชมป์ เป็นระยะเวลา 10 ปี จนถึงปี 2013
สมาคมมวย-หมากรุกโลก หรือ WCBA
เป็นสมาคมชื่อดังอันดับ 2 ก่อตั้งในปี 2013 โดยมีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อส่งเสริมและพัฒนา การแข่งหมากรุกมวยของโลก จัดแข่งขันชิงแชมป์แทน WCBO
หมากรุกมวยสากล หรือ CBG
หน่วยงานดูแลระดับ international ที่ถูกเรียกว่า Chess Boxing Global Marketing เป็นลีกอาชีพที่ก่อตั้งเมื่อปี 2013 และถูกแต่งตั้งให้เป็นเจ้าภาพ ในการแข่งขันอย่างเป็นทางการ
ที่มา: Chess Boxing Championship [3]
ทัวร์นาเมนต์สำคัญ มวยหมากรุก ที่จัดล่าสุด
ในส่วนของการแข่งขัน มีทัวร์นาเมนต์จำนวนมาก ให้เข้าร่วมและรับชม ซึ่งเราจะยกมาแค่บางส่วน ที่จัดขึ้นเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา อาทิเช่น
- CBN – St Patricks Day Bash 2023 : จัดเมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2023 เดอะโดม ดอนลอน ประเทศอังกฤษ
- CBP – Intellectual Fight Club 3 : จัดเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2023 คาบาเรต์ โซวาจ ปารีส ประเทศฝรั่งเศส
- Mogul Chessboxing Championship : จัดเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม 2022 เดอะโดม ลอนดอน อังกฤษ
- WCBO – World Chessboxing Championships 2022 : เริ่มขึ้นวันที่ 16 พฤศจิกายน 2022 Palmet Beach Resort อันตัลยา ตุรกี
- FISP International Chessboxing Show : เริ่มขึ้นวันที่ 3 มิถุนายน 2022 Piazza Ducale, Vigevano, อิตาลี
- CBOI – National Ranking Chessboxing Tournament : เริ่มขึ้นวันที่ 3 ตุลาคม 2021 หาดทะเลดีกาห์ เบงกอลตะวันตก อินเดีย
หรือหากใครอยากศึกษาต่อให้ทั้ง 24 รายการล่าสุด นับตั้งแต่ปี 2019-2023 พร้อมกับรายชื่อแชมป์ 2003-2013 สามารถอ่านต่อได้ที่ Major tournaments / Champions
สรุป มวยหมากรุก
มวยหมากรุก หลายคนมองว่า เป็นการแข่งขันระดับเซียน ที่ต้องอาศัยทั้งพละกำลัง ความฉลาด และกลยุทธ์ ซึ่งในปัจจุบัน ถือว่าไม่ประหลาดเท่าไหร่ เพราะถูกยอมรับในหลายประเทศ ไม่ว่าจะเป็น อินเดีย, อิหร่าน, อิตาลี, รัสเซีย แม้กระทั่งประเทศในเอเชียอย่างจีน (CBCN) ก็เป็นสมาชิกองค์กร WCBO เช่นกัน
อ้างอิง
[1] CBN. (November 11, 2021). Etymology, History. Retrieved from chessboxingnation
[2] The UK Rules. (2022-2024). Rules of Chess Boxing. Retrieved from theukrules
[3] Square off Now. (December 14, 2022). Chess Boxing Championship. Retrieved from squareoffnow
