บุซคาชิ (Buzkashi) กีฬาโบราณอายุกว่า 600 ปี ประจำชาติอัฟกานิสถาน ที่เล่นบนหลังม้า คล้ายกับกีฬาโปโล แต่ไม่ได้ใช้ลูกบอล เพราะกีฬานี้ใช้ซากแพะไม่มีหัว เป็นเป้าหมายการทำคะแนน โดยมีข้อมูลที่น่าสนใจ ต่อไปนี้
รู้จักกับกีฬา บุซคาชิ แห่งชาติอัฟกานิสถาน
บุซ-คา-ชิ แปลตามตัวหมายถึง “การดึงแพะ” ในภาษาเปอร์เซีย (بزکشی) หรือเรียกว่า “booz-ka-shee” เป็นกีฬาแห่งชาติอัฟกานิสถาน ที่กำเนิดโดยคนเร่ร่อนเติร์ก-มองโกล ในช่วงศตวรรษที่ 10 ถึง 15 ก่อนจะสิ้นสุดลงในทศวรรษ 1930
โดยในปัจจุบัน มีสไตล์การเล่นคล้ายๆ ในหลายชนชาติพันธุ์แถบเอเชียกลาง ไม่ว่าจะเป็น ชาวคีร์กีซ, เติร์กเมน, ชาวคาซัค, ชาวอุซเบก และยังลามไปถึงชาวตะวันตก เช่นในหมู่บ้าน Ulupamir ในเขต Van ของตุรกี ก็มีการแข่งขันลักษณะนี้เช่นกัน
ประวัติศาสตร์ บุซคาชิ ในอัฟกานิสถาน
![บุซคาชิ](https://pgslot.qa/wp-content/uploads/2024/06/บุซคาชิ.รอง1.webp)
Buzkashi มีฉายาว่า กีฬาที่น่าหลงใหล ในประเทศอัฟกานิสถาน ซึ่งมักจัดขึ้นทุกวันศุกร์ และเคยถูกกล่าวถึง ในหนังสือของ วิทนีย์ อาซอย ชื่อว่า Buzkashi: Game and Power in Afghanistan
ก่อนที่ในยุครัฐบาลตอลิบาน กีฬานี้จะถูกแบน เนื่องจากผิดต่อศีลธรรม กระทั่งหลังจากนั้นในปี ค.ศ. 2001 กลุ่มตอลิบานถูกโค่นล้ม กีฬานี้จึงกลับมาแข่งขันต่อได้ จนถึงยุคใหม่ของตอลิบานปี 2021 กีฬานี้ไม่ถือว่าผิดกฎ
การมาเยือนของ บุซคาชิ ในประเทศต่างๆ
คีร์กีซสถาน
- มีภาพบันทึกแรก สำหรับแข่งขันขี่ม้าดึงแพะ ในประเทศคีร์กีซสถานเกิดขึ้นเมื่อปี 1870 ซึ่งเรียกว่า kokboru และมีกฎกติกาทางการในปี 1949 ก่อนที่นับตั้งแต่ปี 1958 การแข่งขันถูกจัดขึ้นที่ฮิปโปโร
ทาจิกิสถาน
- ฤดูแข่งขันในทาจิกิสถาน เริ่มขึ้นในเดือนพฤศจิกายน ถึงเดือนเมษายน รวมถึงชาวทาจิกิสถานในคัชการ์ เขตซินเจียง ประเทศจีน ซึ่งส่วนใหญ่นิยมเล่นในงานแต่ง หรืองานเฉลิมฉลอง
ปากีสถาน
- ได้รับอิทธิพล ในพื้นที่ชายแดนปากีสถาน-อัฟกานิสถาน โดยเฉพาะในกลุ่มชาววาคี แห่งฮุนซา และชาวปาทาน รวมถึงบุคคลลี้ภัย ที่อาศัยอยู่ในบางส่วนของบาโลจิ
สหรัฐอเมริกา
- ถูกนำเข้าอเมริกา โดยครอบครัวกษัตริย์อามานุลเลาะห์ และกษัตริย์ซาฮีร์ชาห์ ในช่วงทศวรรษ 1940 ซึ่งเรียกว่า kav kaz แต่เล่นด้วยลูกบอลทำจากหนังแกะ และอีกหนึ่งการแข่งขันที่คล้ายกัน คือขี่ม้ารวบรวมมันฝรั่ง
ที่มา: Distribution [1]
ข้อมูลพื้นฐานการแข่ง บุซคาชิ
![บุซคาชิ](https://pgslot.qa/wp-content/uploads/2024/06/บุซคาชิ.รอง2.webp)
ผู้ร่วมแข่งขันใน Buzkashi จะถูกเรียกว่าชาปันดาซ (Chapandaz) ซึ่งคนในประเทศส่วนใหญ่ เชื่อว่าต้องมีอายุราวๆ 40 กว่าปี ถึงจะมีความเชี่ยวชาญ และม้าที่ใช้แข่ง ก็ไม่จำเป็นต้องเป็นของตัวเอง จัดหาจากที่ไหนก็ได้
ในส่วนของซากสัตว์ ลูกวัวหรือแพะ จะถูกทำให้เสียชีวิตก่อน แล้วทำการตัดหัวและขา 2 ข้าง ซึ่งกฎที่ใช้เล่นปัจจุบัน มี 2 รูปแบบ ได้แก่ ใช้สำหรับแข่งทั่วไป และกฎเฉพาะของค็อกบูรูในคีร์กีซสถาน โดยมีรายละเอียด ดังเช่นด้านล่าง
กฎบางประการของ บุซคาชิ จาก 2 รูปแบบ
กฎที่ใช้ในกรุงคาบูล อัฟกานิสถาน
- เล่นบนเนื้อที่ 4 เหลี่ยมจัตุรัส ขนาด 400x400
- เล่นเป็นทีม ประกอบด้วยทีมละ 10 ผู้เล่น
- แต่ลงสนามจริงได้เพียง 5 คน ตัวสำรองอีก 5 คน
- เล่นทั้งหมด 2 ครึ่ง แต่ครึ่งแข่ง 45 นาที มีเวลาพักเบรกครึ่งละ 15 นาที
- การแพ้-ชนะ จะถูกตัดสินโดยกรรมการในสนาม
กฎที่ใช้ในประเทศคีร์กีซสถาน (kokboru)
- เล่นด้วยพื้นที่ยาว 200 เมตร กว้าง 80 เมตร
- ในสนามประกอบด้วย 2 ประตู เรียกว่าคาซาน สูง 1.5 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 3.6 เมตร
- แบ่งเป็น 2 ทีม ทีมละ 10 คน
- แต่มีผู้เล่นตัวจริงแค่ 4 คนที่จะได้ลงสนาม
- อนุญาตให้เปลี่ยนตัวผู้เล่น หรือม้าแข่งได้
- ทำคะแนนจากการนำซากสัตว์ ไปวางบนคาซานของอีกฝ่ายสำเร็จ
ที่มา: Rules in Kabul, Rules in Kyrgyzstan [2]
จากกีฬาขี่ม้า บุซคาชิ ก้าวสู่โลกภาพยนตร์
![Buzkashi](https://pgslot.qa/wp-content/uploads/2024/06/บุซคาชิ.รอง3.webp)
นอกจากกีฬาขี่ม้าชิงซากสัตว์ จะนิยมเล่นในแถบเอเชียกลางแล้ว มันยังกลายเป็น inspiration ให้กับการเขียนหนังสือ เช่น The Venetian Betrayal ของ Steve Berry หรือหนังสือ Les Cavaliers ที่ถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์ รวมถึงหนังอีกหลายๆ เรื่อง ยกตัวอย่างเช่น
The Devil's Pass / La Passe du diable (1959)
- ภาพยนตร์สารคดีดราม่าฝรั่งเศส จากนักเขียนโจเซฟ เคสเซล เล่าถึงพี่ชายคนโต “โมคี” ที่ปฏิเสธการพาน้องชาย “ราฮิม” ไปชมเกมแข่งขันขี่ม้าชิงซากสัตว์ ทำให้เขาตัดสินใจไปเอง และเกิดเหตุสลดขึ้น [3]
พวกพลม้า / The Horsemen (1971)
- ภาพยนตร์สัญชาติสหรัฐฯ จากผู้กำกับ จอห์น แฟรงเกนไฮเมอร์ เล่าถึงชีวิตของชาวอัฟกานิสถานในชนบท และลูกชายของเขา ที่ต้องไปเกี่ยวข้องกับ เกมแข่งขี่ม้าโปโลโบราณ เพื่อพิสูจน์ตัวเอง
Buzkashi Boys (2012)
- ภาพยนตร์ถ่ายทำในโลเคชันจริง บอกเล่าเรื่องราวของ 2 เพื่อนสนิท ที่ต้องการหลุดพ้นจากชะตากรรม ด้วยความฝันการเป็นแชมป์ กีฬาขี่ม้าดึงซากแพะ ซึ่งเคยถูกเสนอชื่อเข้าชิง รางวัลออสการ์ในปี 2013 หรือสามารถคลิกดูตัวอย่างได้ที่ IMDb
สรุป บุซคาชิ
booz-ka-shee เป็นกีฬาบนหลังม้าสุดอันตราย ซึ่งมีต้นกำเนิดมาแล้วราวๆ 600 ปีก่อน และมีลักษณะการเล่นคล้ายกับโปโล แต่อาจไม่ถูกใจ นักเคลื่อนไหวด้านสิทธิสัตว์ เพราะแทนที่จะใช้ลูกบอล แต่กีฬานี้กลับใช้ซากสัตว์ตัดหัวแทน และถึงแม้จะน่ากลัว แต่เป็นกีฬาที่ไปปรากฏ อยู่ในภาพยนตร์คว้ารางวัลหลายเรื่อง
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (June 29, 2024). Distribution. Retrieved from en.wikipedia
[2] Sportsmatik. (June 3, 2022). Rules in Kabul, Rules in Kyrgyzstan. Retrieved from sportsmatik
[3] TMDB. (2024). La passe du diable (1959). Retrieved from themoviedb